پیش از صحبت پیرامون تفکر نقادانه و تفکر خلاق ذکر این مقدمه خالی از لطف نیست که متفکران بزرگ، قرن‌ها به فکر کردن در مورد تفکر پرداخته‌اند. اینکه فکر کردن و تفکر چیست و
- چگونه می‌توان درست فکر کرد
- چگونه می‌توان خطاهای تفکر را متوجه شد
- استدلال‌ها چه زمانی منطقی هستند و چه زمانی سفسطه‌اند و قرار است به نفع فرد استدلال‌کننده باشد.
واضح است یک کارآفرین که وظیفه‌اش تصمیم گیری‌های سخت است، چقدر به تفکر نیاز دارد و چقدر باید روی ماهیت و کیفیت تفکر خود اندیشه کند.
لذا جهت سهولت در این امر، دو نوع مهم تفکر به نام تفکر نقادانه و تفکر خلاق را که در کارآفرینی و مسائل کسب و کار مهم و اثرگذار بوده مطرح می‌کنیم:
[gap height=”30″]
تفکر انتقادی ( Critical Thinking )
تفکر انتقادی، سبکی از تفکر (در مورد هر موضوع، محتوا یا مشکل) است که در آن فرد متفکر، به طور ماهرانه‌ای کیفیت تفکر خود را بهبود می‌دهد و به تجزیه و تحلیل، ارزیابی و بازسازی آن می‌پردازد. فرآیند تفکر دربارۀ یک موضوع یا ایده، باید بدون وارد کردن احساسات یا عقاید خود باشد، زیرا ممکن است بر این فرآیند تأثیر بگذارد.
در واقع تفکر انتقادی، توانمندی فکر کردن را بهبود می‌بخشد. امروزه، شرایط به گونه‌ای است که می‌توان گفت تفکر انتقادی از پیش نیازهای رشد، موفقیت و رقابت است. از میان تعداد زیاد کاربردهای تفکر انتقادی، می‌توان کاربرد آن در موارد زیر را نام برد:
- چگونه سؤالات مناسب‌تری بپرسیم و پاسخ های مناسب تری ارائه دهیم؟
- چگونه مسائل و مشکلات را به شکل منظم و سیستماتیک تعریف و حل کنیم؟
- از میان انبوه اطلاعات موجود در جامعه، چگونه اطلاعات ارزشمند و واقعی را به دست بیاوریم؟
[gap height=”30″]
تفکر خلاق ( Creative Thinking )
تفکر خلاق، نگریستن به مشکلات و موقعیت‌ها با دیدی تازه و جدید است. فرآیند تفکر خلاق هم می‌تواند به‌وسیله فرآیند آزاد و بی‌ساختار مانند طوفان فکری و هم به‌وسیله فرآیند مرحله‌ای یا ساختار یافته مانند تفکر افقی ایجاد شود.
این نوع تفکر، هم به حل مسئله و هم به تصمیم گیری مناسب کمک می‌کند. با این روش، راه حل های مختلف برای مسائل در نظر گرفته می‌شود و سپس پیامدهای هرکدام بررسی و در نهایت بهترین راه انتخاب خواهد شد.
با تفکر خلاق می‌توان مسائل را در مقیاس بزرگتر و ورای تجارب مستقیم خود دید و حتی هنگامی که مشکل خاصی وجود ندارد، می‌توان با سازگاری بیشتری زندگی کرد. در نهایت، با توجه به اهمیت تفکر در تمام مراحل زندگی و کسب و کار، می‌توان دریافت که این دو روش تفکر نقادانه و تفکر خلاق برای یک کارآفرین چقدر حائز اهمیت هستند.
[gap height=”30″]
منابع:
dictionary.cambridge.org
کتاب فرهنگ کارآفرینی
